Blog

Hij is toch die timmerman?

overweging op zondag 26 februari 2023              PG De Open Hof ~ Oud-Beijerland

eerste zondag in de Veertigdagentijd

bij het Bijbel Basics project Wie? Wat? Waar!

 

uit de Bijbel: uit de Bijbel: Marcus 6: 1-6a

 

vooruit

De kracht van ons geloof is dat het altijd vooruit wijst. Het gaat om perspectief, kansen en mogelijkheden. Het gaat over de toekomst, niet over het verleden. Al is het voor veel mensen wel prettiger om stevig in de grond van gisteren te blijven staan. Het is overzichtelijk, veiliger, om te kunnen zeggen: zo doen we het altijd. Of: zo hebben we het nog nooit gedaan. We houden graag vast aan het alledaagse, het gebruikelijke. Herkenbaar? Vast wel.

Tegelijkertijd beseffen we ook wel dat het Jezus daar niet om begonnen was. Zijn belangrijkste boodschap, dat het koninkrijk van God nabij is, vraagt om vernieuwing, verandering. Hij blies juist het stof van oude gedachten en interpretaties en gaf een nieuwe betekenissen. Jullie hebben gehoord: Oog om oog, tand om tand. Dít zeg ik jullie: als je wordt geslagen op de ene wang, keer dan ook de andere toe. Jullie hebben gehoord dat je je naaste moet liefhebben. Dít zeg ik: heb je vijand lief. (Matteus 5:38vv, preek 19 febr 2023)  

Die vernieuwing spreekt veel mensen aan, maar roept bij veel anderen weerstand op. In Nazaret, de stad waar Jezus opgroeide, willen ze er niet van weten. Ze zijn niet de enigen. Want wat we hier zien gebeuren, zal zich in Jeruzalem herhalen. Dit verhaal loopt niet goed af. Dat voel je aankomen.

 

Hij is een van ons

Als Jezus aankomt in zijn vaderstad heeft Hij er al een hele tournee door Galilea op zitten. Hij heeft gelijkenissen verteld over het koninkrijk en in grote getale kwamen de mensen naar hem luisteren. Hij heeft mensen genezen, demonen verdreven, de dochter van Jairus heeft Hij opgewekt uit de dood. Waar Hij kwam stonden mensen versteld, waren ze verbaasd of zelfs met stomheid geslagen. (2:12; 5:20; 5:42) Ze zagen wel wat in hem. Toekomst misschien wel. Dat koninkrijk waar Hij het over had, dat zagen ze voór zich waar Hij was.

In Nazaret zijn ze ook stomverbaasd, maar om heel andere redenen. Ze zien in hem geen nieuwe toekomst, maar ze vallen over zijn áfkomst. Ze hebben hem zien opgroeien; ze kennen zijn moeder en zijn broers en zussen. Hij was een van ons. Wil Hij ons nu vertellen hoe we moeten leven; dat we moeten veranderen. We kunnen een beetje invullen hoe mensen gedacht hebben: Ik heb hem nog met een snotneus gezien. Waar haalt Hij het vandaan? Laat Hij toch gewoon doen, dan doet Hij al gek genoeg.

 

De mensen in Nazaret hebben een bepaald beeld in hun hoofd. En Jezus voldoet daar niet aan. Daarom komt er geen contact tot stand en wijzen ze hem af zonder écht te luisteren. Niemand staat open voor wat Hij te  zeggen heeft. Jezus ontmoet alleen vooringenomenheid.

 

Bij de voorbereiding vroegen we ons af wat God ons met deze tekst zou willen zeggen en we bedachten dat het zou kunnen zijn: niet invullen voor een ander.

Laat mensen vrij uit de hokjes die jij in je hoofd hebt gemaakt. Durf voorbij het beeld te kijken dat jij van hen hebt en stel je open voor wat zij te vertellen hebben.

En een andere boodschap die we bedachten was: stel je open voor de mogelijkheid dat het anders moet en anders kan dan jij in je hoofd hebt.

 

Ze zijn allebei even waardevol. En even moeilijk. Dat jij zou moeten of kunnen veranderen maakt onzeker. En we zitten nu eenmaal zo in elkaar dat we mensen menen te kennen op grond van wat we zien. Bewust of onbewust zetten we hen vast vanwege hun sekse, hun geloof, hun ras, hun afkomst, hun politieke voorkeur.

Ook je eigen afkomst kan vernieuwing of groei in de weg zitten. Denk aan het gezegde: Als je voor een dubbeltje geboren bent, word je nooit een kwartje. Als je het beeld van jezelf hebt dat je het toch niet kan, dat je het niet zou moeten doen, om wie jij bent, dan werkt dat belemmerend. Maar waar Jezus komt vallen juist belemmeringen weg. Letterlijk. Verlamde mensen lopen. Bezeten mensen worden bevrijd van hun demonen. En mensen krijgen vergeving aangezegd. Er staat hen niets meer in de weg om als nieuwe mensen verder te gaan met hun leven.

Dát is het bevrijdende van Jezus’ verkondiging. Dat je niet vastzit. Niet aan je verleden. Niet aan het beeld dat een ander van je heeft, of jij van jezelf. Hij bevrijdt van de ketenen van het verleden door zonden te vergeven. Hij geeft ruimte aan diegenen die buiten de boot vallen. Jezus geeft ruimte voor het waaien van de Geest. Hij opent ogen, oren. Zodat zij zien, horen, en zich verwonderen over dat koninkrijk dat er soms al ís.

 

Hij was een van ons

Hij was een van ons. Dat is voor de mensen die Jezus zagen opgroeien een diskwalificatie. Hij is toch die timmerman, die zoon van Maria, die broer van Jacobus, Judas, Joses en Simon?

Onbedoeld slaan ze daar de spijker op zijn kop. Hij was een van ons. Een mens in wie Gods liefde en goedheid onder de mensen hebben gewoond. Jezus is Gods evenbeeld, zoals Hij dat vanaf het begin bedoeld moet hebben. In dat menselijke gaat Jezus ons voor. En dat is prachtig. Maar ook prikkelend, uitdagend, irritant, beangstigend. Want als  Hij de mens is naar Gods evenbeeld, wie zijn wij dan? Vallen we dan niet door de mand? Met onze behoudzucht. Met ons hokjesdenken. Met onze angst voor het nieuwe. Vallen we dan niet tegen als we de weg van de liefde niet kunnen gaan? Dát zijn de vragen die de mensen in Nazaret eigenlijk stellen. Ze beseffen dat Jezus ontmaskert.

Jezus trekt heilige huisjes omver. Wat wij als zinnig verband ervaren, gezinsleven, de gemeenschap van een dorp of vriendenkring, dat zet Hij op de schop. Iedereen die de wil van God doet, die is mijn broer en mijn zus en mijn moeder. Zo zei Hij het zelf.

Als Jezus een van ons was, is, dan zijn wij als Hij. In Jezus’ vaderstad duiken ze daar voor weg. Jezus komt te dichtbij. Hij kan daar geen wonderen doen. Bij de vraag van deze zondag ‘Hij is toch die timmerman?’ (veertigdagenproject Bijbel Basics NBG) hoort meteen de vraag: Hoe dicht bij ons mag Jezus komen?