Mag het iets meer zijn?

Abraham zit voor zijn tent als de Heer aan hem verschijnt. Dan kijkt hij op en ziet drie mannen staan die hij gastvrij welkom heet. Hoeveel gasten heeft Abraham nu? Het is geen raadsel maar wel een raadselachtig begin van het verhaal. Raadselachtig in de zin van ‘verborgen’. Er moet een verborgen betekenis zijn. De kerk der eeuwen las er het oerbegin van de heilige drie-eenheid in. Andrei Rublev schilderde er een prachtige icoon bij. Als u hem googelt herkent u het beeld meteen. De rabbijnse uitleg gaat uit van vier, en leest dat Abraham God laat wachten om zijn gasten welkom te heten, want gastvrijheid is altijd belangrijker dan wat dan ook. Er zit ruimte op dit verhaal. Ruimte voor verbeelding, ruimte om onszelf een plek te geven in het verhaal. ‘Lees maar, er staat niet wat er staat’, dichtte Martinus Nijhoff.  

Herman Finkers vertelde over die ruimte in zijn voorstelling Na de pauze.

“Ik zat, moet u weten, in Almelo op een rooms-katholieke jongensschool. En op die rooms-katholieke jongensschool werden we doodgegooid met dogma’s. Het dogma van: ’1+1=2.’ Het dogma van: ’iets is in wezen niets anders dan...’: ’Een boom is in wezen niets anders dan een zuurstoffabriek.’

Die zuurstoffabriek benauwde mij en verstikte alle poëzie. Tot op een dag de kapelaan in de klas kwam. De kapelaan vertelde ons: ’Er is maar één God. En Hij bestaat uit drie personen.’ Ik dacht: Goddank, eindelijk iemand met wie je fatsoenlijk kunt praten. Want tot dan toe had ik op school maar één interessant verhaal gehoord. Dat was het verhaal van de drie musketiers, want die waren met z’n vieren. Dat was een verhaal met ruimte. Maar de kapelaan barstte van de verhalen met ruimte. Zo zei hij: ’God is het begin van alles. Voor God was er niets. En Maria is zijn moeder.’ Het was of mijn dichtgeknepen keel weer open ging en ik weer mocht ademhalen.”

Vandaag onderzoeken we de ruimte in het verhaal van Abraham, God en de drie mannen. En Sara is er ook; verscholen achter het tentdoek luistert zij naar het gesprek en zij moet heimelijk lachen als het gaat over een zoon voor haar en Abraham. We zoeken naar de ruimte tussen de regels. Wat staat er niet maar mogen we wel lezen? Waar gaat het over ons? Tot zondag.

Gepubliceerd op de Weekbrief van 8 mei.

We lazen die zondag Genesis 18: 1-15