kapoentjes

De gure kou en winterse buien deden me terug verlangen naar de zonnige dagen vorige week. In de tuin wemelde het plots van de kapoentjes die door de zon werden gewekt uit hun winterslaap. In onze tijd in Arnhem en Harderwijk ontdekten we dat niet iedereen weet wat een kapoentje is. Wij wisten dan weer niet wat een kukeluusje is.

De echte naam van het beestje is natuurlijk ook vele malen mooier: lieveheersbeestje.

De bijzondere naam stamt uit de tijd dat Europa werd gekerstend. De zogenaamde ongelovigen moesten worden bekeerd en ook alles wat zij een naam hadden gegeven. Zo werd de Freyafugle, genoemd naar de godin Freya, omgedoopt in Onzelievevrouwebeestje. Dat hoor je nog terug in het Engelse Ladybird en het Duitse Marienkäfer. De zeven stippen vertellen niet hoe oud het beestje is -dat dacht ik als kind-  maar verwijzen naar de zeven vreugden en zeven smarten van Maria. Later werd het hemelbeestje, en ook lieveheersbeestje. Alsof God zich er persoonlijk mee heeft bemoeid om het beestje zijn rode schildjes te geven en er liefdevol de stipjes op heeft geschilderd.

De komst van het lieveheersbeestje heeft te maken met voorjaar, met vruchtbaarheid. Vroeger werd wel gedacht dat Maria zelf hen stuurde om de boeren te helpen bij de bestrijding van luis en ander ongedierte. Ik moest ook denken aan Pasen. Omdat het lieveheersbeestje een volledige metamorfose ondergaat. Eerst is er de larve; dat wordt een pop en uit die pop kruipt het lieveheersbeestje. Als Paulus moet uitleggen wat opstanding is schrijft hij ‘Er wordt een aards lichaam gezaaid, maar een geestelijk lichaam opgewekt.’ Dat wat gezaaid wordt  -daarmee bedoelt Paulus de dood van een mens-  heeft niet de vorm die het later krijgt. In sommige delen van Nederland noemt men het lieveheersbeestje ook wel Jezusbeestje. Dat vind ik dan weer heel toepasselijk. Wat een gedachten zo'n beestje niet oproept!

11 april 2021