De meest depressieve dag van het jaar, zegt men. De vrolijkheid van de feestdagen is voorbij; de eerste goede voornemens zijn alweer gesneuveld en het duurt nog heel lang tot de zomervakantie. Het is geen echte dag natuurlijk. Hij bestaat vooral in ons hoofd en het wordt vooral een depri-dag als wij onze oren ernaar laten hangen. Bedenk maar, januari gaat vanzelf voorbij en het wordt vast ook nog wel een keer droog.

Blue Monday is wel een moment om aandacht te vragen voor mensen die lijden aan het leven, voor jongeren die depressief zijn, voor ouderen die geen zin(geving) meer hebben in het leven. Laten we zacht zijn voor elkaar. En als jij het bent die in het donker zit, blijf er dan niet alleen mee zitten. Je kunt bij iemand terecht. En ja, ook bij Iemand.

15 januari 2023

Vorige week was ik een paar dagen te gast  bij de zusters Cisterciënzers in abdij Koningsoord. Bidden en werken bepalen de dagorde in een heilzaam ritme. Stilte is een belangrijke waarde voor de zusters en ook van gasten wordt verwacht dat zij die stilte in acht nemen. Ook tijdens het eten. Eerst voelt het alsof ik niet mag praten. Als de dag vordert groeit het besef dat ik niet hoef te praten. Ik hoef me deze dagen niet te verbinden met anderen; in ieder geval niet de hele dag. En juist als je niet hoeft te praten, ontdek je dat ook niet altijd alles gezegd hoeft te worden en dat ik niet altijd gehoord hoef te worden om gezien te zijn. De meeste dingen zijn niet belangrijk of kunnen ook wel even wachten. We mogen onze woorden wegen.

Omdat ik zelf spaarzaam mocht zijn met mijn woorden, was ik extra bedacht op de woorden die wél klonken, de Psalmen en de lezingen. Het terugkerende vers was ‘Een mens te zijn op aarde’ en ik nam daaruit de woorden mee: ‘Een mens te zijn op aarde is leven van de woorden die opgeschreven staan en net als Jezus worden die het ons heeft voorgedaan.’

Zullen we nu samen zwijgen?

Niets meer zeggen en heel stil

luisteren of we antwoord krijgen,

of God ons soms iets zeggen wil.

In de stilte kan zoveel moois ontstaan. Als we maar gewoon onze mond eens houden en luisteren. Naar Gods stem, naar elkaar, naar onszelf.

12 maart 2023

Donderdagmorgen, onderweg naar De Huiskamer voor de koffie. Over het zebrapad vlakbij de kerk steekt familie Zwaan over. Moeder voorop, vijf kleintjes en vader als achterhoede. Geen auto zal passeren en zijn vrouw en kinderen omver rijden. En passant blaast hij venijnig naar een overstekende fietser.

In de leesclub, waar we een boek over familieverhoudingen bespraken, herkenden en kenden we dat het gezinsleven ook verdriet, spanning en verwijdering met zich mee kan brengen. Dan houden de zwanen ons een mooie spiegel voor: zij zijn elkaar eeuwig trouw en zijn liefdevol en beschermend naar hun kroost. In de Bijbel zochten we naar voorbeelden van goed ouderschap en we kwamen uit bij de vader van de verloren zoon, aan Maria, die haar zoon tot aan het kruis blijft bijstaan en Hanna, die haar in de tempel opgroeiende zoon Samuel elk jaar een jas gaat brengen in een maatje groter. Hun ouderschap komt dicht in de buurt van dat van God, die we Vader noemen. Of Moeder. Als een vogel beschermt de Eeuwige wie op Hem vertrouwen.

Volgens oude verhalen zingt een zwaan vlak voordat hij sterft. Denk maar aan het woord zwanenzang. Na een leven zonder noemenswaardig geluid juicht de zwaan om de naderende dood en de verlossing van het leven. Als je daar bij optelt dat in de literatuur de zwaan ook symbool staat voor ziel en de vernieuwing van de ziel, dan lijkt het plotseling logisch dat op grafmonumenten soms een zwaan te zien is. Wat je niet al bedenkt als je even stopt om de familie Zwaan te zien oversteken. Geen zwanenzang, wel een mooi lied: ‘Laat mij als een kleine vogel schuilen mogen waar Ge uw vleugels om mij slaat’. (Psalm 61)

verschenen op de Weekbrief van 11 juni 2023

omdenken

Toen David op Goliat afliep, hem de spot hoorde drijven met alles wat hem lief was, dacht hij niet: ‘Wat een reus van een vent. Die overwin ik nooit.’ Nee, hij dacht: ‘Wat een reus van een  vent, die kan ik niet missen.’

We weten niet wat het nieuwe jaar ons zal brengen. Zal het ons goed (blijven) gaan? Of zal rampspoed opdoemen als een reus in het dal en ons bang maken, dreigen met de dood? Zullen we de moed verliezen als de Israëlieten of onze moed bijeen rapen zoals David? Gelukkig maar dat we het van te voren niet weten, dan hoeven we er ons ook niet druk over te maken. We kunnen ons wel voornemen hoe we willen omgaan met de onverwachte moeilijkheden die op ons pad komen. Saul was tot de tanden gewapend maar durfde evengoed niet. David mocht zijn wapenrusting lenen – een bronzen helm en borstplaat – maar het was zo zwaar dat hij eronder bezweek. David ging als zichzelf. Met zijn eigen kwaliteiten en met zijn herderstas waarin een slinger en wat stenen zaten. Maar het belangrijkste waarmee David Goliat te lijf ging was zijn geloof. ‘Moge de Heer je bijstaan’, zei Saul tegen hem. Gezien de hele voorgeschiedenis klinkt het een beetje als ‘God zegene de greep’, maar David ging in het vertrouwen dat hij ook verwoordde in een lied: ‘De HEER is mijn licht, mijn behoud, wie zou ik vrezen? Bij de HEER is mijn leven veilig, voor wie zou ik bang zijn?’ (Psalm 27)

Mijn nieuwjaarwens voor 2023 is: laten we niet bang zijn.

verschenen op Weekbrief van 8 januari 2023